14 Eylül 2014 Pazar

Küpten Takvim 2 (Çözüm)

Önce Roma rakamlarıyla elde etmek  istediğimiz sayıları listeleyelim:

I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIII, XIX, XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXV, XXVI, XXVII, XXVIII, XXIX, XXX, XXXI

Bu listedeki sayıların bazıları tek bir işaretle gösterilebilirken bazıları için beş hatta altı işaret gerekmekte. Küplerin toplam oniki yüzü olduğuna göre bu sayıları oluşturan oniki işareti seçmeye çalışalım. İki küp kullanılacağından seçilen işaretler herhangi bir sayının ya başında ya da sonunda bulunmalıdır, aksi taktirde iki küp ile bu sayıyı oluşturamayız. Örneğin XXVIII sayısını oluşturmak için kullanılan işaretlerden biri XVI olamaz, çünkü bu durumda sayının başı için bir başka X işaretine ve sonu içinde II işaretine ihtiyacımız olur ve bu durumda üç tane küp kullanmak gerekir.

Tek işaretten oluşan sayıları yazabilmek için bu işaretlerin küplerin yüzlerinde olması gerekir. Bu nedenle I, V ve X işaretleri elimizde olmalı. Üç aynı işaretten oluşan sayılar için (III, XXX) çift işaretler de (II ve XX) elimizde olmalı. Bu işaretleri I ve X işaretlerinin olmadığı küplerde kullanırsak o zaman I, II, III, X, XX ve XXX sayılarını elde edebiliriz.

Şimdi bu bilgilere göre küplerin neye benzediğine bir bakalım.

1. küp2. küp
III
XV
?XX
??
??
??

Bu işaretlerle yazabildiğimiz sayıları listeleyelim:

I, II, III, IV, V, VI, X, XII, XV, XX, XXI, XXX

Görüldüğü gibi henüz oldukça az miktarda sayı yazabiliyoruz ama küplerde hala yedi boş yüzümüz var. Şimdiye kadar yazamadığımız en küçük sayı VII. Bunu yazabilmek için birinci küpte II işaretini kullanalım.

1. küp2. küp
III
XV
IIXX
??
??
??

Artık yazabildiğimiz sayılar şunlar:

I, II, III, IV, V, VI, VII, X, XII, XV, XX, XXI, XXII, XXX

Şimdi eksik olan en küçük sayı VIII. Bu sorunu halletmek için birinci küpte III işaretini kullanabiliriz.

1. küp2. küp
III
XV
IIXX
III?
??
??

Yazılabilen sayılar:

I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, X, XII, XV, XX, XXI, XXII, XXIII, XXX

Yazamadığımız en küçük sayı IX. Bunu yazabilmek için yapabileceğimiz iki şey var. Ya ikinci küpte I işaretini kullanacağız, ya da iki küpten birinde IX işaretini. Eğer ikinci küpte I işaretini kullanırsak yazabileceğimiz sayılar şöyle olur:

I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XV, XX, XXI, XXII, XXIII, XXX

Bunun yerine örneğin birinci küpte IX işaretini kullanırsak çok daha fazla sayı üretebiliriz. IX işaretinin bir özelliği bu sırada işimize yarayacak. IX işareti ters çevrilirse XI olur ve bu da geçerli bir işarettir. Böylece bir taşla iki kuş vurma şansımız olacak.

1. küp2. küp
III
XV
IIXX
III?
IX?
??

Şimdi yazılabilen sayılar:

I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XV, XX, XXI, XXII, XXIII, XXIX, XXX, XXXI

Sıradaki eksik sayı olan XIII için ikinci küpte X işaretini kullanalım.

1. küp2. küp
III
XV
IIXX
IIIX
IX?
??

Artık aşağıdaki sayıları yazabiliriz:

I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XV, XIX, XX, XXI, XXII, XXIII, XXIX, XXX, XXXI

Sırada eksik olan XIV sayısı var. Bunun için ikinci küpte IV işaretini kullanabiliriz ama bu sayede sadece XIV sayısını elde edebiliriz, bundan başka bir katkısı olmaz. Eğer birinci küpte IV işaretini kullanırsak hem XIV hem de XXIV sayısını elde ederiz. Tabii ki bu yerleşimden sonra birinci küpte boş yer kalmayacak ve hareket esnekliğimizi kaybedeceğiz ama belki kalan boş yüzler yeterli olabilir.

1. küp2. küp
III
XV
IIXX
IIIX
IX?
IV?
Elde edebildiğimiz yeni sayılar şunlar:

I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, XIX, XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXIX, XXX, XXXI

Sırada eksik olan XVI, XVII ve XVIII için ikinci küpte XV işaretini kullanalım.

1. küp2. küp
III
XV
IIXX
IIIX
IXXV
IV?

Böylece şu sayıları elde edebiliriz:

I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIII, XIX, XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXV, XXIX, XXX, XXXI

Son yüzdeki işaretle elde etmemiz gereken sayılar ise:  XXVI, XXVII ve XXVIII.

Bunlar için XXV işaretini kullanmak yeterli olacaktır.

1. küp2. küp
III
XV
IIXX
IIIX
IXXV
IVXXV
Artık başlangıçta aradığımız bütün sayıları yazabiliyoruz. Tabii bu çözümde duruma göre sadece tek bir küp kullanıyoruz. Eğer her sayı için iki kübün (küplerin birinin kullanılan yüzü haliyle boş olacak) de kullanıldığı bir çözüm varsa bunu öğrenmek isterim.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder